Sự Cố Ắc Quy Bị Sulfat Hoá Thì Xử Lý Thế Nào?

Ắc Quy đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với xe máy và ô tô. Tuy nhiên, sau một thời gian sử dụng, Ắc Quy có thể gặp phải hiện tượng sulfat hóa, dẫn đến giảm dung lượng, yếu bình, thậm chí là hư hỏng hoàn toàn đây cũng là một trong những sự cố hay gặp phải khi xài bình Ắc Quy.

Vậy, sulfat hóa là gì và làm thế nào để xử lý vấn đề này hiệu quả? Bài viết sau đây sẽ cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về hiện tượng sulfat hóa trên Ắc Quy và các giải pháp khắc phục phù hợp.

Ắc Quy bị sulfat hóa là hiện tượng gì ?

Sulfat hóa là hiện tượng hình thành các tinh thể sulfat chì (PbSO4) trên bản cực của Ắc Quy, dẫn đến cản trở quá trình trao đổi ion và giảm dung lượng pin. Khi Ắc Quy bị sulfat hóa, xe sẽ có hiện tượng khó khởi động, đèn Ắc Quy yếu, thậm chí là không thể nổ máy.

Dấu hiệu nhận biết Ắc Quy bị sulfat hoá

Một số dấu hiệu dễ dàng nhận biết khi Ắc Quy bị sulfat hóa như sau.

• Điện áp ở trạng thái nghỉ dưới 12,6V và tăng lên khi sạc.

• Điện áp ở trạng thái nghỉ trên 12V nhưng khi tải nhẹ, cường độ dòng điện và công suất giảm do điện áp giảm mạnh và dòng điện nhỏ.

• Nồng độ và tỷ trọng dung dịch axit sunfuric trong các ngăn Ắc Quy nằm trong khoảng 1,100 – 1,200.

• Sau khi sạc, điện áp và nồng độ dung dịch axit ổn định.

• Ắc Quy không sử dụng được hoặc nếu sử dụng được thì thời gian sử dụng ngắn hơn bình thường.

• Quá trình sạc điện khó khăn, không thể sạc đầy do Ắc Quy bị chai và bình nóng.

• Đầu cọc bình, nơi kết nối với Ắc Quy, bị sulfat hóa.

Nguyên nhân khiến Ắc Quy bị sulfat hóa

Ắc Quy bị sulfat hóa có thể do nhiều nguyên nhân xuất phát từ cách sử dụng của con người hoặc do thời gian sử dụng kéo dài. Hiểu rõ nguyên nhân gây sulfat hóa sẽ giúp bạn phòng ngừa tình trạng này và biết cách khử sulfat phù hợp. 

Dưới đây là những nguyên nhân chính dẫn đến hiện tượng sulfat hóa Ắc Quy.

• Ắc Quy bị sulfat hóa khi không được nạp đầy điện năng trong quá trình xe hoạt động. Trường hợp di chuyển quãng đường ngắn, dừng lại vì kẹt xe hoặc đèn đỏ sẽ làm cho Ắc Quy bị sulfat hóa. Lâu dần, các bản cực của Ắc Quy sẽ bị bám đầy muối chì.

• Ắc Quy không được sử dụng trong thời gian dài nhưng bảo quản không đúng cách khiến muối chì kết tủa và bám vào các bản cực.

• Sử dụng Ắc Quy không đúng theo hướng dẫn của nhà sản xuất cũng là nguyên nhân phổ biến gây sulfat hóa. Sạc quá mức với dòng điện lớn hoặc để Ắc Quy cạn kiệt năng lượng mà không sạc trong thời gian dài.

• Trong quá trình sử dụng hoặc châm thêm nước cất, dung dịch điện phân bị rò rỉ ra ngoài và phản ứng với bản cực, tạo thành kết tủa muối chì.

• Sạc điện không đủ dung lượng rồi rút ra sử dụng cũng dẫn đến sulfat hóa, càng nhiều lần sạc như vậy thì Ắc Quy càng nhanh hỏng.

• Khí hydro rò rỉ cũng là một nguyên nhân gây sulfat hóa Ắc Quy.

• Dây dẫn của xe bị chạm mạch khiến Ắc Quy tự phóng điện cũng là nguyên nhân phổ biến.

Quy trình xử lý Ắc Quy bị Sulfat hóa

Nguyên tắc khử sulfat bình Ắc Quy chì dựa trên phản ứng hóa học

PbSO4 + H2O = H2SO4 + PbO

Quy trình khử sulfat bình Ắc Quy thường gồm các bước sau.

Bước 1: Thay thế dung môi axit sunfuric bằng nước cất

Trước tiên, rút hết dung môi axit sunfuric ra khỏi bình Ắc Quy, sau đó đổ vào lượng nước cất tương ứng.

Bước 2: Nạp điện phục hồi cho bình Ắc Quy

Quá trình này sử dụng dòng điện khoảng 1,25% dung lượng điện phân trong thời gian dài, tùy thuộc vào mức độ sulfat hóa của các tấm cực và có thể mất từ 80 – 100 giờ. Trong quá trình này, nếu nồng độ axit sunfuric của dung môi vượt quá 10%, cần thay nước cất mới.

Bước 3: Nạp điện phân cực cơ sở

Ở bước này, rút dung dịch axit sunfuric nồng độ thấp ra, sau đó bổ sung dung môi axit sunfuric có nồng độ cao đến mức tiêu chuẩn. Tiếp theo, nạp điện với dòng điện khoảng 1/20 dung lượng trong thời gian 24 giờ.

Bước 4: Xả điện

Để khôi phục trạng thái phân cực cơ bản của các tấm cực trong bình Ắc Quy, tiến hành phóng điện xuống điện áp định mức 1,8V mỗi ngăn (khoảng 10,8V cho Ắc Quy 12V).

Bước 5: Nạp dự trữ điện năng

Sử dụng dòng điện khoảng 1/8 dung lượng, bình Ắc Quy có thể được nạp đầy trong khoảng 8 – 10 giờ. Sau khi khôi phục, hãy để bình Ắc Quy nguội và tiến hành vệ sinh công nghiệp. Quá trình khử sulfat hoàn tất và Ắc Quy có thể được sử dụng bình thường.

Lưu ý: Nếu không thể tự khử sulfat Ắc Quy tại nhà, bạn nên gọi thợ sửa chữa Ắc Quy, thợ điện, hoặc thợ sửa chữa xe chuyên nghiệp để hỗ trợ.

Những lợi ích khi khử sulfat Ắc Quy

Bình Ắc Quy bị sulfat hóa sẽ sạc điện không hiệu quả và cũng làm giảm tính thẩm mỹ. Do đó, khử sulfat bình Ắc Quy là việc cần thiết để khắc phục những tác động tiêu cực của hiện tượng này. Ngoài ra, việc khử sulfat còn mang lại một số lợi ích khác như.

• Thường xuyên khử sulfat giúp kéo dài tuổi thọ bình Ắc Quy, nhờ đó tiết kiệm chi phí thay mới cho chủ sở hữu.

• Khi khử sulfat bình Ắc Quy, muối chì kết tủa bám trên bản cực sẽ được loại bỏ, tăng lượng bột chì trên bản cực. Điều này giúp bù đắp lượng chì đã hao hụt và khôi phục khả năng sạc điện của bình như mới.

• Chất kết tủa bám trên bản cực làm giảm thẩm mỹ của bình Ắc Quy. Do đó, loại bỏ muối chì và vệ sinh lớp vỏ ngoài sẽ làm cho bình Ắc Quy trông sạch sẽ và mới hơn.

Khử sulfat là một quá trình thiết yếu trong việc bảo dưỡng Ắc Quy, giúp loại bỏ cặn sulfat chì bám trên bản cực, cải thiện hiệu suất và kéo dài tuổi thọ Ắc Quy. Hy vọng bài viết trên đã giúp bạn hiểu rõ hơn về quy trình này.